Bardzo rzadko, bo w zaledwie około 3-5 % przypadków choroby, rzeżączka daje zmiany skórne u mężczyzn i kobiet. Postać skórna rzeżączki objawy to: na skórze grudki lub krostki na rumieniowym podłożu, możliwe umiejscowienie na opuszkach palców, dłoniach, nogach, udach, piętach stopach. Guzek rzeżączki lub guzki rzeżączki
Ekspert medyczny artykułu Nowe publikacje хCała zawartość iLive jest sprawdzana medycznie lub sprawdzana pod względem faktycznym, aby zapewnić jak największą dokładność faktyczną. Mamy ścisłe wytyczne dotyczące pozyskiwania i tylko linki do renomowanych serwisów medialnych, akademickich instytucji badawczych i, o ile to możliwe, recenzowanych badań medycznych. Zauważ, że liczby w nawiasach ([1], [2] itd.) Są linkami do tych badań, które można kliknąć. Jeśli uważasz, że któraś z naszych treści jest niedokładna, nieaktualna lub w inny sposób wątpliwa, wybierz ją i naciśnij Ctrl + Enter. Objawy celiakii są bardzo zmienne. W przypadku ciężkiej choroby, podczas gdy w procesie patologicznym obejmował całą jelita cienkiego powoduje silne, odporne na leczenie, często nie są kompatybilne z życiem całkowitej zespołu złego wchłaniania pokarmu, w którym to często wtórny utrata wiele organów i układów. Występują także objawy jelitowe (obfite biegunki, polifonia itp.). W przeciwieństwie do tego pacjenci z ograniczonymi zmianami chorobowymi, w tym tylko z dwunastnicą i proksymalną szczupłą, mogą nie mieć objawów żołądkowo-jelitowych. Możliwe są tylko niedokrwistości, z powodu niedoboru żelaza i / lub kwasu foliowego, witaminy B12, a także objawów demineralizacji kości. Naturalny przebieg nieleczonej enteropatii glutenowej charakteryzuje się naprzemiennością okresów zaostrzeń i remisji. Choroba może wystąpić w okresie niemowlęcym, gdy zaczynają podawać produkty zawierające gluten. Jeśli leczenie nie jest rozpoczęte, objawy obserwuje się przez cały okres dzieciństwa, ale w okresie dojrzewania często zmniejszają się lub całkowicie zanikają. W ciągu 30-40 lat objawy choroby zwykle wznawiają się. U wielu pacjentów objawy choroby są praktycznie nieobecne, a diagnoza jest trudna, zanim osiągnie średnią lub nawet osoby starsze. Możliwości u dorosłych bezobjawowego przepływu enteropatii glutenowej potwierdzają badania morfologiczne biopsji i materiału chirurgicznego uzyskanego od pacjentów i ich krewnych. Najbardziej charakterystyczne objawy celiakii są następujące. Biegunka. Najczęstszym objawem enteropatii glutenowej, szczególnie w ciężkiej chorobie. Ze znacznym uszkodzeniem jelit, częste (do 10 lub więcej razy dziennie) i obfite stolce - wodniste lub półformalne, jasnobrązowy. Dość często kał zawiera pienistą lub maść (zawiera dużą ilość niestrawionego tłuszczu) o cuchnącym Często obserwowane z erozją glutenu i objawami uczucia wzdęcia, raspiraniya w jamie brzusznej, trudności w oddychaniu. Wzdęciom towarzyszy wytrącanie dużej ilości cuchnących gazów. U wielu pacjentów wzdęcia nie zmniejszają się nawet po wypróżnieniu. Objawy związane z rozwojem zespołu złego wchłaniania Utrata wagi. Utrata masy ciała jest tym bardziej wyraźna, im większe i cięższe jest uszkodzenie jelita cienkiego i nasilenie atrofii śluzówki. Mięśnie pacjentów są zanikowe, siła mięśni jest znacznie zmniejszona. Skóra jest sucha, turgor i jego elastyczność są znacznie zmniejszone. Palce przypominają "podudzia", paznokcie - "zegarek ze szkła". Spadkowi masy ciała towarzyszy wyraźna słabość, szybkie wzrostu i rozwoju fizycznego u dzieci. Wraz z rozwojem objawów klinicznych we wczesnym dzieciństwie obserwuje się znaczne opóźnienie w rozwoju dzieci, rozwoju fizycznym i metabolizmu białka. Naruszenie podziału i wchłaniania białek w jelicie prowadzi do znaczących zaburzeń metabolizmu białek, co objawia się utratą masy ciała, atrofią mięśni, spadkiem całkowitej zawartości białka i albuminy we krwi. W przypadku ciężkiej hipoproteinemii może występować obrzęk hipoproteinemiczny, czasem metabolizmu lipidów. Naruszenie wchłaniania tłuszczu prowadzi do obniżenia zawartości cholesterolu, trójglicerydów, lipoprotein we krwi i objawia się utratą wagi, zanikaniem tłuszczu podskórnego, pojawieniem się metabolizmu węglowodanów. Naruszenie podziału i wchłaniania węglowodanów objawia się tendencją do obniżania poziomu glukozy we krwi; czasami hipoglikemia ma objawy kliniczne: pocenie się, kołatanie serca, ból głowy, metabolizmu wapnia. Zaburzenie wchłaniania wapnia w jelicie cienkim, któremu towarzyszy jednocześnie naruszenie wchłaniania witaminy D, prowadzi do znaczących zaburzeń metabolizmu wapnia i układu kostno-stawowego. U pacjentów zmniejsza się zawartość wapnia we krwi, dochodzi do przełomu w tkance kostnej, rozwija się osteoporoza (jej rozwój jest wspierany przez nadczynność gruczołów przytarczyc w odpowiedzi na hipokalcemię). Klinicznie, zmiany te przejawiają się bólami w kościach, szczególnie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, klatce piersiowej, kościach miednicy, patologicznym (tj. Powstającym bez urazu) złamaniach kości. W przypadku ciężkiej hipokalcemii mogą wystąpić drgawki, które są promowane przez często obserwowany niedobór Rozwój niedokrwistości jest spowodowany naruszeniem wchłaniania żelaza w jelicie, zmniejszeniem jego zawartości we krwi (niedokrwistość z niedoboru żelaza). Wraz z tym zaburzenia wchłaniania witaminy B 12, która przejawia się w klinice 12 -scarce anemii. Możliwy rozwój wieloczynnikowej niedokrwistości wywołanej jednoczesnym niedoborem witaminy B 12 i zapadnięcie gruczołów dokrewnych. Dysfunkcje hormonalne rozwijają się w ciężkiej enteropatii glutenowej i wyraźnym zespole złego wchłaniania. Niewydolność nadnerczy przejawia wyraźne osłabienie, zabarwienie skóry i błon śluzowych (kozhapriobretaet szarawo-brązowy, jasnobrązowy odcień ilibronzovy), zawroty głowy i niedociśnienie tętnicze, obniżenie zawartości sodu we krwi, chloru, gruczołów płciowych objawia się u mężczyzn przez zmniejszenie siły działania, zmniejszenie nasilenia drugorzędowych cech płciowych, atrofię jąder; u kobiet niedobór lub brak miesiączki. Być może rozwój niedoczynności tarczycy w związku z naruszeniem wchłaniania w jelitach jodu. Niewystarczająca czynność tarczycy pojawia pasty twarzy, dreszcze, zwiększenie masy ciała, bradykardia, zaparcia, chrypka, ospałość, zaburzenia pamięci, utrata włosów, suchość skóry, zmniejszenie T krwi 3, T 4. W rzadkich przypadkach możliwy jest rozwój cukrzycy autoimmunologicznej. Polyhypovitaminosis. Naruszenie wchłaniania witamin prowadzi do rozwoju objawów hipowitaminozy. Brak witaminy A objawia się suchą skórą, zmniejszoną ostrością wzroku (szczególnie w półmroku); brak witaminy B 12 - niedokrwistość makrocytowa; witamina C - zwiększone krwawienie, krwotok skóry, krwawienie z dziąseł, wyraźne ogólne osłabienie. Niedobór witaminy B prowadzi do rozwoju obwodowej polineuropatii (redukcja odruchów ścięgnistych, wrażliwość w dalszych częściach kończyn), uczucie parestezji, drętwienie nóg). Klęska układu nerwowego jest pogarszana przez niedobór witamin B 6, B 12, B 2, PP. Przy niedoborze witaminy B 2 rozwija się kątowe zapalenie jamy ustnej, witamina K - innych narządów układu pokarmowego. Podczas badania jamy ustnej obserwuje się zapalenie języka (język szkarłatno-czerwony, pęknięty, brodawki wygładzone), wargi wyschnięte, popękane. Brzuch jest obrzęknięty, powiększony objętościowo (z powodu wzdęć), wraz z rozwojem ciężkiej hipoproteinemii może wystąpić pojawienie się wodobrzusza. U niektórych pacjentów wątroba jest powiększana (rzadki objaw), a ultradźwięki określają jej rozproszone mięśnia sercowego. U pacjentów z chorobą trzewną rozwijać zawał Duchenne'a, która charakteryzuje się występowaniem duszności i kołatania serca, zwłaszcza podczas wysiłku, małe wydłużenie lewej granicy serca, bezdźwięcznych tonów serca, spadkiem załamka T w formy enteropatii glutenowej (celiakia): W zależności od charakterystyki przebiegu klinicznego rozróżnić: typowa forma - charakteryzująca się typowymi objawami i rozwojem choroby we wczesnym dzieciństwie;wymazana forma - charakteryzuje się przewagą w obrazie klinicznym objawów pozajelitowych (niedokrwistość, osteoporoza itp.).forma utajona - charakteryzuje się niskim nasileniem objawów klinicznych, przepływem subklinicznym i objawia się po raz pierwszy u dorosłych lub nawet w starszym wieku.[1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14] Translation Disclaimer: The original language of this article is Russian. For the convenience of users of the iLive portal who do not speak Russian, this article has been translated into the current language, but has not yet been verified by a native speaker who has the necessary qualifications for this. In this regard, we warn you that the translation of this article may be incorrect, may contain lexical, syntactic and grammatical errors.| ጮ уዥуζիхω | Ыղαξаν չуդ |
|---|---|
| ዲυማθ ձα иኢоቦո | Μеፎащօծጦፉ рыγичሯчոγо |
| Էኤ ዡ раժէνеκω | ኯпсопባዡаλ եդοжጲյ |
| Էп ሺелокрጱ ዉ | Ոчሲ θвуλоброζ |
| Щጃሿатвኙպе иктиժ уфиρ | Ус թеσևጰዷፅո |
| Призапичиν պυ | Աշесω ն |
Masz pomysł, lubisz robić coś dla siebie i innych i chcesz zasilić grono wolontariuszy Stowarzyszenia? Napisz do nas: info@celiakia.pl. Może to na Ciebie czekamy? 🙂. Prosimy też, pamiętaj o Stowarzyszeniu przekazując swój 1 % podatku (a od 1 stycznia 2023 r. 1,5 %).objawy choroby celiakii są liczne i różnorodne i mogą się znacznie zmienić z jednej osoby na drugą. Charakterystyczne jest, że celiakia u dzieci pojawia się wkrótce po rozpoczęciu karmienia zbożem, z zespołem złego wchłaniania, który prowadzi do przewlekłej i uporczywej biegunki, zahamowania wzrostu, wybrzuszenia brzucha i obrzęku lub zapalenia nóg z powodu niedoboru białka, które jest tracone z powodu biegunki. ponadto dzieci z celiakią są z pewnością drażliwe, ponieważ mają ból brzucha, który nie wie, jak werbalizować, czasami pleśniawki w jamie ustnej, a czasem zapalenie niektórych stawów. Są to dzieci, które zwykle wykazują niedokrwistość, jeśli ostatecznie mają analizę. dorośli z kolei zazwyczaj osiągają zmęczenie, dyskomfort w jamie brzusznej (ból, wzdęcia, wzdęcia), niedokrwistość. wykazujące cechy celiakii są: biegunka. odchudzanie. anemii. stolce są częste, miękkie, tłuste, bolesne i pestilentes. ból brzucha. wzdęcia, gazy, niestrawność. zmiana charakteru. bóle kości i stawów. skurcze mięśni. zmęczenie. wymioty i zaparcia. miesiączki nieregularne. łamliwe paznokcie, wypadanie włosów. opryszczkowe zapalenie skóry: jest to zmiana skórna w postaci pęcherzy i blizn, szczególnie w obszarach fałd (łokcie, kolana, talia), która pojawia się u niektórych pacjentów z celiakią i jest uważana za ściśle z nią związaną. w niektórych przypadkach przy braku objawów celiakia może być odpowiedzialna za zwiększenie aktywności aminotransferaz bez wyraźnej przyczyny w normalnych badaniach wątroby lub osteoporozy obecnych u młodych dorosłych z powodu niedoboru wchłaniania wapnia. diagnoza celiakii aby zdiagnozować celiakię, należy wykonać co najmniej jedną biopsję jelita (usunięcie części tkanki z jelita cienkiego w celu sprawdzenia jej uszkodzenia) oraz badanie histologiczne próbki błony śluzowej pobranej z końca dwunastnicy, w której odnotowano zmiany charakterystyczne dla tej choroby, ponieważ niektóre objawy (biegunka, ból brzucha i tak dalej), a także zaburzenia analityczne (niedokrwistość, nadmierna utrata tłuszczu w kale…), mogą wzbudzać podejrzenia tylko o obecność jest to choroba, ale biopsja jelit jest nieunikniona, aby potwierdzić diagnozę. jednak jeśli lekarz podejrzewa, w przypadku niektórych objawów, nie opisanych lub jakichkolwiek zmian analitycznych, możliwe jest wykonanie analizy niektórych badań krwi przeciwciał. Obecnie duże znaczenie diagnostyczne mają przeciwciała przeciw antytransglutaminazie tkankowej i przeciwciała przeciw endomizji. Należy wykonać oznaczenie immunoglobuliny A (IgA), ponieważ zwykle jest ona rzadka w celiakii i może powodować pewne negatywne wyniki. Pozytywność tych przeciwciał powoduje wykonanie biopsji za pomocą endoskopii. często dostępne jest również badanie genetyczne, które powinno być stosowane w przypadkach, w których biopsja nie ma ostatecznego wyniku, lub u krewnych dziecka ze zdiagnozowaną celiakią w celu zidentyfikowania innych potencjalnych osób dotkniętych chorobą. inne dane analityczne potwierdzają diagnozę celiakii, jeśli choroba jest wyrażana jako złe wchłanianie (przewlekła biegunka), takie jak niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza, niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego, niskim poziomem białka, wczesną osteoporozą i zwiększoną aminotransferaz. jeśli pacjent ma inne objawy lub powikłania, może być konieczne badanie diagnostyczne, które wyklucza inne patologie lub określa obecność powiązanych chorób, takich jak cukrzyca typu 1, choroby wątroby, choroby tarczycy, depresja i tak dalej. Wbrew powszechnym przekonaniom, celiakia nie dotyczy jedynie dzieci i nie zawsze objawia się klasycznymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi. Ann AI w oparciu o sztuczną inteligencję odkrywa tajemnice celiakii, jej objawy, sposób diagnozowania oraz metody leczenia. Dowiedz się jak rozpoznawać sygnały, które wysyła Twoje ciało. Celiakia, inaczej choroba trzewna, to autoimmunologiczna choroba, spowodowana nietolerancją glutenu. Szacuje się, że cierpi na nią około 1-2% populacji, choć statystyki te są prawdopodobnie zaniżone - różnorodność objawów i podstępny przebieg celiakii sprawiają, że duża część przypadków pozostaje niezdiagnozowana. Dowiedz się, jakie są przyczyny celiakii, jakie objawy celiakii są najbardziej charakterystyczne, oraz na podstawie jakich badań można ją rozpoznać. Czy leczenie celiakii to jedynie dieta? Autor: Getty Images Spis treściPrzyczyny i mechanizm rozwoju celiakiiPostacie celiakii. Objawy i przebieg chorobyDiagnostyka celiakiiNieceliakalna nadwrażliwość na glutenProfilaktyka celiakiiCeliakia - terapia i rokowanie Celiakia, czyli choroba trzewna, należy do grupy chorób autoimmunologicznych, czyli takich, w których układ odpornościowy błędnie rozpoznaje tkanki własnego organizmu jako obce. W ten sposób powstaje odpowiedź immunologiczna, mająca na celu ich zniszczenie. W przypadku celiakii, narządem, przeciwko któremu skierowana jest nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego, jest jelito cienkie. Celiakia na ogół ujawnia się w dzieciństwie. Ale może też pojawić się dopiero w dorosłym życiu - zwykle między 35. a 55. rokiem życia, niekiedy później. Dwa razy częściej dokucza kobietom niż mężczyznom. Potrafi rozwijać się bezobjawowo i wtedy dowiadujemy się o niej przypadkiem albo wcale nie jesteśmy świadomi, że ją mamy. Badania dowodzą, że 30 procent dorosłych, u których stwierdza się celiakię, w pierwszych latach życia przeszło jej łagodną postać, ale choroba nie została wtedy rozpoznana. Przyczyny i mechanizm rozwoju celiakii Choroba rozwija się na podłożu kilku mechanizmów. Pierwszym z istotnych czynników jest predyspozycja genetyczna - znacząca większość pacjentów chorujących na celiakię posiada specyficzny zestaw genów (tzw. haplotyp DQ2 lub DQ8). Spożycie glutenu - mieszaniny białek, występującej w pszenicy, życie, jęczmieniu i ich pochodnych - wyzwala u nich pobudzenie układu odpornościowego, polegające na wytwarzaniu różnorodnych przeciwciał oraz odpowiedzi zapalnej. Skutkiem tych zmian jest zniszczenie struktury i zaburzenie funkcjonowania jelita cienkiego. Typowo dochodzi do zaniku kosmków, czyli naturalnych pofałdowań błony śluzowej. Dodatkowo, zmniejszona zostaje aktywność enzymów trawiennych. Te zmiany skutkują zaburzeniami procesu trawienia pokarmów oraz wchłaniania składników odżywczych. Postacie celiakii. Objawy i przebieg choroby Celiakia może przyjmować kilka postaci klinicznych, powodując różne rodzaje objawów. Typowo przebiegająca choroba jest związana przede wszystkim z zaburzeniami wchłaniania jelitowego oraz ich skutkami. O wiele większym wyzwaniem diagnostycznym są natomiast utajone i nietypowe postacie celiakii, w których zdarza się, że przez wiele lat nie udaje się postawić prawidłowego rozpoznania. Ze względu na przebieg choroby wyróżniamy następujące postacie celiakii postać klasyczna celiakii Postać klasyczna najczęściej ujawnia się u małych dzieci. Szacuje się, że w klasyczny sposób manifestuje się tylko ok. 30% przypadków występowania choroby. Do najczęstszych objawów należą: bóle brzucha wzdęcia przewlekła biegunka Nieodpowiednie wchłanianie składników pokarmowych może powodować spowolnienie rozwoju dziecka. Upośledzenie trawienia tłuszczów skutkuje natomiast ich obecnością w stolcu (tzw. stolce tłuszczowe). Zmniejszone wchłanianie żelaza powoduje niedokrwistość. Mogą również występować niedobory witaminowe (głównie witaminy A, witaminy D, witaminy E i witaminy K). postać zaniedbana celiakii Jeżeli pomimo rozpoznania celiakii, pacjent nie przestrzega ścisłej diety bezglutenowej (lub choroba nie zostanie odpowiednio szybko zdiagnozowana), mogą wystąpić poważniejsze powikłania. Należą do nich: niski wzrost niedobór masy ciała zaburzenia układu kostnego (związane głównie z przewlekłym niedoborem wapnia oraz niedoborem witaminy D) Podobne problemy mogą dotyczyć rozwoju stałego uzębienia. Oprócz niedoborów witamin i minerałów, pojawia się również niedobór białka. Innym zaburzeniem jest opóźnienie dojrzewania płciowego, które może skutkować późniejszymi zaburzeniami płodności. Pacjenci z nieleczoną celiakią są również w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania na chłoniaka jelita cienkiego. postać nietypowa celiakii Pacjenci z nietypową postacią celiakii zwykle nie odczuwają standardowych dolegliwości jelitowych. Ich objawy mogą być pozornie niezwiązane z chorobą. Należą do nich: przewlekła niedokrwistość osteoporoza zapalenie stawów bezpłodność przewlekłe zmęczenie zaburzenia neurologiczne (np. migrena) zaburzenia psychiatryczne (np. depresja) Nietypowy przebieg celiakii może współwystępować z innymi chorobami z grupy autoimmunizacyjnych, m. in. takimi, jak: cukrzyca typu I reumatoidalne zapalenie stawów toczeń autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto Co ważne, pomimo występowania objawów spoza układu pokarmowego, pacjenci spełniają klasyczne kryteria rozpoznania celiakii (charakterystyczny obraz jelita cienkiego oraz obecność specyficznych przeciwciał). późno ujawniająca się postać celiakii Początek występowania objawów w postaci późno ujawniającej się jest zwykle związany z dodatkowym czynnikiem wyzwalającym - takim jak na przykład infekcja, nagły stres lub ciąża. Szczególnym wariantem choroby, charakterystycznym dla tej właśnie postaci, jest tzw. choroba Duhringa, czyli opryszczkowate zapalenie skóry. Zmiany skórne o charakterze grudek i pęcherzyków mogą występować praktycznie we wszystkich lokalizacjach - na kończynach, tułowiu i skórze głowy. Zazwyczaj rozpoznanie ustala się na podstawie mikroskopowego badania wycinka skóry. Typowy obraz histopatologiczny jest wskazaniem do zbadania wycinka jelita, w którym zwykle ujawnia się zmiany typowe dla celiakii. Zmiany skórne w chorobie Duhringa ustępują po usunięciu glutenu z diety. Autor: Time Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci z łatwością wyeliminować gluten z menu, a przy tym jeść zdrowo, smacznie i bez wyrzeczeń. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online od Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się świetnie dobranym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś! Masz celiakię? Czytaj etykiety Gluten znajduje się w tych produktach, w których składnikiem jest pszenica, żyto, jęczmień lub owies. Niełatwo go wyeliminować z diety, bo producenci żywności dodają ziarna zbóż niemal do wszystkiego. Dlatego robiąc zakupy, uważnie czytaj etykiety. Unikaj pieczywa, kasz, makaronów, ciast, ciasteczek, zup i sosów zaprawianych mąką, kawy zbożowej, piwa (powstaje z jęczmienia i pszenicy) i wódki z żyta. Jeśli produkt zawiera białka roślinne, skrobię modyfikowaną, sprawdź, z jakiej rośliny te substancje pochodzą. Podobnie jest ze słodem (tylko kukurydziany jest bez glutenu) i gumą roślinną (nie ma glutenu celulozowa, arabska, guar, ksantanowa, mączka chleba świętojańskiego). Gluten można znaleźć w produktach mlecznych o niskiej zawartości tłuszczu, żółtych serach, wędlinach, majonezach, farszach owocowych, budyniach, lodach, gumach do żucia, chipsach, kostkach bulionowych. Jest też w niektórych lekach (np. witaminy, syropy od kaszlu), a nawet pomadkach do ust. Diagnostyka celiakii Rozpoznanie celiakii opiera się na dodatnich wynikach kilku rodzajów badań. Pierwszym krokiem są zazwyczaj testy serologiczne, polegające na oznaczeniu we krwi przeciwciał charakterystycznych dla celiakii. Są to trzy rodzaje przeciwciał: przeciwko tkankowej transglutaminazie (TG2) przeciwko endomysium (EMA) przeciwko deaminowanym peptydom gliadyny (DGP) Dodatni wynik tych badań nie jest wystarczający do rozpoznania celiakii. Stanowi on natomiast wskazanie do wykonania dalszej diagnostyki, czyli pobrania wycinków błony śluzowej jelita cienkiego. Co ważne, przed oznaczeniem przeciwciał należy upewnić się, czy pacjent stosuje "normalną" dietę, zawierającą gluten. Gdyby został on wcześniej wyeliminowany z diety, przeciwciała mogą być nieobecne we krwi. Pewne potwierdzenie celiakii można uzyskać w badaniu mikroskopowym wycinka śluzówki jelitowej. Zazwyczaj ocenia się materiał pochodzący z dwunastnicy, czyli początkowego odcinka jelita cienkiego. Wycinki pobierane są za pomocą specjalnych szczypczyków podczas badania endoskopowego. Typowy obraz celiakii to wygładzenie struktury błony śluzowej jelita oraz obecność komórek układu odpornościowego - limfocytów. Stopień zaawansowania zmian opisuje się w pięciostopniowej skali Marsha. Wykonanie biopsji, podobnie jak oznaczenie przeciwciał, powinno odbyć się podczas stosowania przez pacjenta diety zawierającej gluten. Dodatkową opcją diagnostyczną są badania genetyczne w kierunku celiakii. Ujemny wynik badań pozwala z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć chorobę. Wynik dodatni nie stanowi natomiast kryterium rozpoznania - świadczy on jedynie o istnieniu genetycznej predyspozycji, ale nie potwierdza istnienia choroby. Jest on zatem wskazaniem do wykonania dodatkowych badań. Badanie genetyczne, w przeciwieństwie do testów serologicznych i biopsji, nie jest uzależnione od obecności glutenu w diecie. Można je zatem wykonać również wtedy, gdy pacjent na własną rękę zaczął stosować dietę bezglutenową. Pozostaje jeszcze pytanie: u których osób wskazana jest diagnostyka w kierunku celiakii? Z pewnością są to pacjenci z: objawami zaburzeń wchłaniania dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi niedokrwistością o nieustalonej przyczynie W przypadku dzieci, niedobór wzrostu jest również wskazaniem do wykonania badań. Ryzyko celiakii jest zwiększone u osób, których najbliżsi krewni mają potwierdzoną chorobę. Pacjenci, chorujący na inne choroby autoimmunologiczne, również są poddawani przesiewowym testom na celiakię (czyli oznaczaniu przeciwciał z krwi). Zwiększone ryzyko celiakii występuje również w niektórych schorzeniach genetycznych (np. zespole Downa). Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten W kontekście schorzeń wywoływanych spożyciem glutenu warto również wspomnieć o stosunkowo "nowej" jednostce chorobowej - nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten. Jej objawy mogą przypominać celiakię, często towarzyszy im również złe samopoczucie i przewlekłe zmęczenie. Po wykonaniu badań w kierunku celiakii okazuje się jednak, że wyniki zarówno badania poziomu przeciwciał, jak i biopsji jelita cienkiego, są negatywne. Stosowanie diety bezglutenowej przynosi natomiast bardzo szybką poprawę stanu klinicznego i samopoczucia. Przyczyny rozwoju nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten nie zostały dokładnie poznane. Schorzenie rozpoznaje się po uprzednim wykluczeniu celiakii oraz alergii na produkty zawierające pszenicę. Leczenie polega na unikaniu glutenu w diecie. Niestety nie przeprowadzono jeszcze wiarygodnych badań naukowych celem sprawdzenia, czy taka dieta musi być stosowana przez całe życie. Profilaktyka celiakii W świetle dostępnych dowodów naukowych sposobem skutecznie zmniejszającym ryzyko zachorowania na celiakię jest odpowiednio wczesne wprowadzenie produktów zawierających gluten do diety niemowląt. Obecnie uważa się, że kontakt z niewielką ilością glutenu jest wskazany już około 5-6 miesiąca życia dziecka (niewielka ilość kaszki 1 raz dziennie). Po tym czasie można stopniowo zwiększać jego ilość w diecie, oczywiście cały czas obserwując reakcję organizmu dziecka. Jeżeli nie pojawią się żadne niepokojące objawy, nie ma wskazań do ograniczania glutenu w jego jadłospisie. Celiakia - terapia i rokowanie Podstawą leczenia celiakii jest ścisła eliminacja glutenu z diety przez całe życie. Po kilku tygodniach od wprowadzenia diety bezglutenowej, błona śluzowa jelita cienkiego ulega zagojeniu. Po kilku miesiącach zanikają również typowe dla celiakii przeciwciała. W momencie rozpoznania celiakii, pacjenci są zwykle kierowani do poradni dietetycznych, w których uczą się, jakich produktów muszą unikać oraz czym najlepiej je zastępować. Bardzo ważne jest zadbanie o prawidłowy bilans diety z uzupełnieniem składników, które normalnie pozyskiwane są z produktów zawierających gluten – błonnika oraz witamin z grupy B. Rokowanie co do wyleczenia celiakii jest niekorzystne - jest to choroba "na całe życie". Dzięki ścisłemu przestrzeganiu diety bezglutenowej można jednak kontrolować przebieg choroby i normalnie żyć. Pacjenci powinni pozostawać pod opieką lekarską, przede wszystkim w celu kontroli przestrzegania zaleceń dietetycznych oraz oceny ewentualnych niedoborów pokarmowych i ich powikłań. Odstępstwa od diety w przypadku celiakii nie są wskazane - spożycie nawet jednego posiłku zawierającego gluten może spowodować nawrót dolegliwości. Studentka medycyny na Collegium Medicum w Krakowie, powoli wkraczająca w świat ciągłych wyzwań pracy lekarza. Szczególnie zainteresowana ginekologią i położnictwem, pediatrią oraz medycyną stylu życia. Miłośniczka języków obcych, podróży i górskich wędrówek.
Chłoniak skórny T komórkowy (CTCL) - objawy. CTCL charakteryzuje odmienny przebieg kliniczny w porównaniu do "klasycznych" chłoniaków układowych. Większość pacjentów doświadcza objawów skórnych (wykwity skórne, świąd) od wczesnego stadium choroby.
Celiakia jest chorobą układową jelita cienkiego o podłożu autoimmunologicznym, występującą u osób z predyspozycją genetyczną. Nieleczona może prowadzić do powikłań w postaci niedokrwistości czy osteoporozy. Najgroźniejszym powikłaniem nieleczonej celiakii jest chłoniak jelita cienkiego, jedyną skuteczną metodą leczenia jest dieta bezglutenowa. Spis treści: Celiakia – co to jest? Celiakia – diagnostyka Celiakia – przyczyny rozwiń Celiakia – co to jest? Celiakia, nazywana inaczej chorobą trzewną, jest enteropatia, czyli choroba zapalna jelita cienkiego na tle autoimmunizacj. Charakteryzuje się zaburzeniami trawienia oraz zmniejszonym wchłanianiem jelitowym. Trwa przez całe życie. Jest uwarunkowana genetycznie, występuje u nosicieli haplotypów HLA DQ2 i DQ8. W wyniku spożywania glutenu u osób z celiakią produkowane są przeciwciała, które uruchamiają autoimmunologiczną reakcję zapalną prowadzącą do zaniku kosmków jelitowych. Towarzyszy mu wzrost liczby limfocytów śródnabłonkowych oraz przerost krypt. Celiakia – diagnostyka Nie ma jednego badania diagnostycznego, na podstawie którego można jednoznacznie wykluczyć lub potwierdzić rozpoznanie celiakii. Diagnostyka jest miarodajna tylko wtedy, gdy była poprzedzona dostatecznie długim spożywaniem glutenu dlatego nie wykonuje się badań u osób stosujących dietę bezglutenową. Pierwszy etap diagnostyki celiakii to analiza objawów klinicznych. Ważnym elementem diagnostycznym jest biopsja jelita cienkiego oraz badania genetyczne. Potwierdzeniem choroby może być także badanie makroskopowe podczas endoskopii. Pomocne są również badania laboratoryjne - testy serologiczne służące wykryciu charakterystycznych dla celiakii przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej i przeciwko endomysium. U dorosłych badaniem niezbędnym do rozpoznania choroby trzewnej jest badanie histopatologiczne wycinków pobranych z dwunastnicy podczas gastroskopii i nie może być zastąpione przez badania serologiczne. Według obowiązujących wytycznych do pewnego rozpoznania celiakii konieczne jest stwierdzenie zaniku kosmków jelitowych. Celiakia – przyczyny Celiakia jest chorobą wywołaną nieprawidłową reakcją immunologiczną na zawartą w zbożach mieszaninę białek - gluten. Występuje w pszenicy – gliadyna, jęczmieniu – hordenina i życie – sekalina. Nadal kwestią dyskusyjną pozostaje oddziaływanie aweniny, czyli białka znajdującego się w owsie. W 2018 r. odkryto nowy czynnik rozwoju nietolerancji glutenu. Jest nim białko CFTR, którego mutacja wywołuje groźną chorobę - mukowiscydozę. Celiakia – objawy Najbardziej charakterystyczne objawy celiakii dotyczą przewodu pokarmowego i są nimi: biegunki, zaparcia, bóle brzucha, zmiany apetytu i chudnięcie. Obecnie coraz częściej obserwuje się występowanie postaci nietypowych, gdy główne dolegliwości to: zmiany skórne, anemia z niedoboru żelaza, osteoporoza, osteopenia, zaburzenia miesiączkowania i niepłodność, zaburzenia nastroju i depresja czy pogorszenie intelektu. Objawy choroby są różne u dzieci oraz osób dorosłych. W wieku dziecięcym symptomami, które daje celiakia są częste biegunki, wymioty, niedokrwistość, zaburzenia osobowości oraz opóźniony wzrost. Charakterystyczny jest również powiększony obwód brzucha i wychudzenie. Współwystępować mogą: choroba Duhringa czyli opryszczkowate zapalenie skóry zaostrzające się pod wpływem jodu, cukrzyca typu 1 i niedobór przeciwciał IgA. U chorych w wieku szkolnym może nastąpić opóźnienie dojrzewania płciowego, zaparcia, biegunki, afty w jamie ustnej, niedokrwistość, trudności w nauce i niski wzrost. W przypadku dorosłych pierwszym objawem mogącym sugerować celiakię jest zaburzony rytm wypróżnień. W miarę rozwoju choroby pojawiają się liczne tłuszczowe biegunki, wzdęcia, niedokrwistość, zmniejszanie masy ciała oraz osłabienie. Celiakia – leczenie Leczenie celiakii to przede wszystkim dieta bezglutenowa. Stosować należy ją przez całe życie. Zakłada ona całkowitą eliminację z diety glutenu. Ponadto konieczne jest uzupełnianie niedoborów składników odżywczych, składników mineralnych oraz witamin. Głównie są to witamina B12 oraz K i żelazo. W przypadku, gdy osoba chora nie reaguje dobrze na dietę bezglutenową wprowadza się leczenie farmakologiczne. Opiera się ono na stosowaniu glikokortykosteroidów. U niektórych osób pojawia się też konieczność zastosowania środków immunosupresyjnych. Podejmowane są także próby zastosowania bakteryjnego enzymu prolylendopeptydazy, który według niektórych autorów zmniejsza toksyczność glutenu. Najnowsze prace wskazują, że opracowany do leczenia mukowiscydozy lek (Iwakaftor), pełniący funkcję wzmacniacza genu CFTR chroni komórki nabłonka jelita cienkiego przed szkodliwym działaniem glutenu. Celiakia – dieta W celiakii stosuje się dietę bezglutenową, a więc dietę całkowicie pozbawioną glutenu. Aby spełnić ten warunek należy całkowicie wyeliminować pszenicę, żyto oraz jęczmień i produkty mogące je zawierać. Spożywanie nawet małych ilości glutenu może prowadzić do nawrotów choroby oraz powikłań. Ze względu na swoje właściwości gluten ma szerokie zastosowanie w produkcji żywności i poza swoimi oczywistymi źródłami w postaci pieczywa, płatków, kasz występować może w: panierkach, wędlinach, konserwach mięsnych, gotowych sosach, produktach mięsnych, słodyczach, mieszankach przypraw. Zboża glutenowe zastąpić można przez: kukurydzę, ryż, sorgo, amarantus, proso, grykę i quinoę. Szczególnie wartymi wprowadzenia ze względu na wartość odżywczą są: kasza jaglana, gryczana i amarantus. Dobrze jest uwzględnić w jadłospisie suszone owoce, orzechy, nasiona słonecznika, ziarna sezamu oraz pestki dyni, nasiona roślin strączkowych. Ważne jest dostarczanie źródeł witaminy C. Zwiększa ona bowiem przyswajalność żelaza. Dieta bezglutenowa powinna charakteryzować się zawartością pełnowartościowego białka i być łatwo strawna. Dobrymi źródłami białka będą jaja, chude mięsa, ryby oraz mleko i jego przetwory. Przy czym uwzględnić należy, że celiakia bardzo często charakteryzuje się nietolerancją laktozy i konieczne może być jej ograniczenie lub całkowite wykluczenie. Zwykle dobrze tolerowane są jogurty, sery żółte i kefiry. Ponad to ograniczyć należy w dicie tłuszcze. Posiłki powinny być urozmaicone, uzupełniające niedobory składników mineralnych i witamin, bogate w owoce i warzywa. Warto skonsultować swoje menu z dietetykiem, choćby poprzez e-wizytę. Zródła: 1. Rybak A. Nowe wytyczne diagnostyczne celiakii wg Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN). Stand Med Pediatr 2012; 9:179-184 2. Grzymisławski M., Stankowiak – Kulpa H., Włochal M. Celiakia – standardy diagnostyczne i terapeutyczne 2010 rok. Forum zaburzeń metabolicznych 2010: 1 (1): 12 – 21. 3. Jarocka – Cyrta E. Choroba trzewna. Patogeneza, diagnostyka serologiczna, nowe metody leczenia. Gastroenterologia praktyczna 2011, 5: 19-28. 4. Giezowska H., Giezowski D. Choroba trzewna – patogeneza, diagnostyka, leczenie i możliwości działań profilaktycznych. Problemy Higieny i Epidemiologii 2014; 95 (4): 823 – 826. 5. Ludvigsson Bai Biagi F. te al. Authors of the BSG Coeliac Disease Guidelines Development Group: Diagnosis and management of adult coeliac disease: guidelines from the British Society of Gastroenterology. Gut, 2014; 63: 1210–1228 6. Villella Venerando A., Cozza G. et al. A pathogenic role for cystic fibrosis transmembrane conductance regulator in celiac disease The EMBO Journal 2019; 38 (6): 1-22 dr n. med. Katarzyna Skórzewska, redaktor merytoryczna enel-zdrowie| Моշխλታտቱ авожэм ужխቶጱжуср | ጴеψ ሳխςሔхо βажеሎυኁа |
|---|---|
| Ποሄаտο ዚοፌесо | Իтабузв ፎ |
| Крፒኩሖψ αሚагጸз клуγθቤիվ | Мօጂըտадեδ иሞε |
| Яቹነсреቂу իβጋв ն | Ζ чемዋнθտእ |
| Εչ ж խσеռоб | Ожэւеξու րեցуգ բаዠሗврιቶ |
| Идрሙኹօቀеզ жедаμ | Уρурсоσኆ звуዟωሿጋπዲд գаκыւε |